Wat is de juiste stagspanning voor mijn boot?
Wat is de juiste stagspanning voor mijn boot?
Het trimmen van je mast door middel van stagspanning is erg belangrijk. Met de juiste mastbuiging heb je bij alle windcondities controle over het zeilprofiel.
Mastbuiging heeft ook invloed op de vorm en trim van de fok. Dit komt omdat bij het verstellen van de mast trim de voorstag spanning ook veranderd. Een van grootste voordelen van een juiste stagspanning is het voorkomen van het doorhangen van de voorstag. Zonder juiste voorstagspanning zal het voorlijk van de fok wegvallen naar lei. Hierdoor zullen de aan-de-windse eigenschappen van een schip aanzienlijk verslechteren.
Een verstaging die te los staat is ook veel slechter voor een schip dan een juist getrimde mast. Bij een losse verstaging zal de overgedragen belasting tussen de mast en romp niet minder zijn. Daar komt bij dat te losse stagen alleen maar zorgen voor onnodige extra belasting van de mast, verstaging en romp door overmatige bewegingen, slijtage en schokbelasting. Het is daarom heel belangrijk om te varen met goede stagspanning.
Hoeveel spanning moet ik dan op mijn verstaging zetten?
Over het algemeen adviseren wij om stagspanning te gebruiken die aanbevolen is door de fabrikant van de boot, mast of zeilen. Indien deze informatie niet bekend is bij de zeilmaker dan kan je de onderstaande algemene richtlijnen toepassen als basis voor het trimmen van de mast.
Masttop tuigage
Voorstag spanning: Over het algemeen heeft het de voorkeur om zoveel mogelijk spanning zetten als dat mogelijk is op dergelijke verstaging. Over het algemeen moet 15% van de breeksterkte van het stag wel gehaald kunnen worden. Zorg ervoor dat de hekstag aangepast wordt zodat de mast recht is.
Zijstagspanning: De initiële spanning op de verstaging moet hoog genoeg zijn om ervoor te zorgen dat de stagen aan de lijzijde niet loshangen bij het aan de wind zeilen bij goede wind. De exacte spanning kan je vinden door een aantal testrakken onder zeil. Heb je de juiste spanning gevonden? Dan kan je met een Loos wantspanningsmeter de spanning te meten en later makkelijk herproduceren. Voor de meeste schepen is een stagspanning van 10-12% van de breeksterkte van het stag goed.
Fractioneel tuigage
Voorstagspanning: Bij een fractioneel tuigage loopt de voorstag niet helemaal naar de top van de mast. Hierdoor kan je met de hekstag niet de volledige spanning op de voorstag regelen. Je ziet daarom bij een fractioneel tuigage altijd wat mastbuiging. Over het algemeen is 15% van de breeksterkte van de stag een wenselijke voorstagspanning. Zorg ervoor dat er geen overmatige mastbuiging is. Anders zal je spanning op de zijstagen moeten aanpassen of compenseren met bijvoorbeeld een diamantverstaging.
Zijstagspanning: De setup van veel fractionele tuigages is gelijk aan een massttoptuigage. Bahalve als een boot gepeilde zalingen heeft. Indien het top- en onderwant leiden naar wantputtingen die achter de mast gepositioneerd zijn, dan wordt de voorstagspanning bepaald door het topwant. Hierbij kan , om de juiste voorstagspanning te bereiken, een stagspanning van 20% van de breeksterkte van het stag nodig zijn. Zorg er wel voor dat je een stag nooit meer belast dan 25% van de breeksterkte.
Waarom moet ik de spanning van mijn verstaging meten?
Wanneer een boot en mast goed getrimd zijn en je wil de juiste setting kunnen herproduceren, dan is een Loos wantspanningsmeter onmisbaar. Verstaging gemaakt van RVS draad kan met de tijd een klein beetje uitrekken. Dat betekent dat een markering op een spannerhuis geen garantie geeft dat aanpassingen steeds weer de juiste stagspanning geeft. Alleen door het meten van de spanning is het mogelijk om de juiste spanning te herhalen.
De Loos wantspanningsmeter is ontworpen voor accurate metingen van tuigages en het herhaaldelijk trimmen van de mast. Met ieder model kan je 5-25% van de breeksterkte van het stag meten. Ook wordt er een duidelijke tabel met een schaalverdeling meegeleverd.
Ben je op zoek naar een nieuwe stag? Of wil je het complete staand want vervangen?
Ons team met tuigers heeft uitgebreide ervaring met het maken van verstagingen. In onze tuigerij in Amsterdam maken wij je verstaging precies op maat. Je kan hiervoor altijd contact met ons opnemen.
Stel je eigen stag samen en makkelijk bestel online. Je hebt dan snel een overzicht van de kosten. Om je te helpen hebben we goede instructievideos gemaakt over het inspecteren en opmeten van je verstaging.
Hulp nodig? Neem dan contact met ons op.
